top

Aanleg drainage systeem Argonautenstraat Amsterdam

Thema's

Publicatie

20 september 2017

Auteurs

Ivar Abas

In opdracht van

TU Delft, Waternet, Waterschap Amstel, Gooi en Vecht, Gemeente Amsterdam

Door de aanleg van een Drainage Infiltratie Transport (DIT) systeem in de Amsterdamse Argonautenstraat wordt bij heftige regenbuien gebruik gemaakt van de bufferende werking van de bodem. Na de infiltratie kan het water via het DIT systeem en via de ‘natuurlijke weg’ als grondwater afstromen naar het oppervlaktewater. De bodem bestaat uit een goed waterdoorlatend drie tot vier meter dik pakket ophoogmateriaal.

 

Ten gevolge van de klimaatverandering worden de grondwaterfluctuaties veel groter. Met een DIT riool worden de hoogste en laagste pieken van de grondwaterstand als het ware afgevlakt. Een DIT is in principe niets meer dan een geperforeerde hemelwaterafvoer naar het oppervlaktewater. Bij droogte voert het oppervlaktewater aan dat in de bodem kan infiltreren.

 

Hoe werkt het?

Bij neerslag wordt het hemelwater via een DIT riool naar het oppervlaktewater afgevoerd. Maar omdat de Transportleiding geperforeerd is werkt het niet alleen als afvoer maar ook als Infiltratie systeem. Het water kan ook gedeeltelijk infiltreren in de bodem en het grondwater aanvullen. In principe wordt een DIT systeem alleen in openbaar terrein meegelegd. In de winter is de grondwaterstand is  vaak hoog. Het DIT riool functioneert dan als Drain waardoor de hoge grondwaterstand sneller zakt.

Daar tegenover, als het lange tijd droog is daalt de grondwaterstand. Dan voert de Transportleiding het oppervlaktewater richting de straat en kan het water in de bodem infiltreren. Resultaat is dat de grondwaterstand zich herstelt. Maar niet hoger dan het oppervlaktewaterpeil.

De Argonautenstraat is zodanig ingericht dat het niet een bol maar hol profiel heeft. Het hemelwater stroomt naar het midden van de weg waar een strook met doorlatende verharding is aangebracht. Onder deze strook ligt grof zand. Het hemelwater kan dan snel in de bodem infiltreren en het grondwater aanvullen. Vlak naast deze strook ligt een DIT riool. Als de grondwaterstand te hoog wordt of de infiltratie niet snel genoeg gaat voert het DIT riool het teveel aan hemelwater af naar het oppervlaktewater.

Andersom wordt in de zomer oppervlaktewater aangevoerd als de grondwaterstand teveel daalt.

 

Voorlopige resultaten

Na onderhoud, meten, schoonspuiten en weer meten is een aantal infiltratieproeven gedaan. Hieruit bleek dat het systeem een bui van 60mm/uur niet kon verwerken zonder dat er water op straat kwam te staan. Andersom bleek in de zomer de grondwaterstand verder uit te zakken dan verwacht werd. Het infiltreren van oppervlaktewater bleef achter bij de  grondwaterstandsdaling. De vermoedelijke oorzaak is de  ‘uittreeweerstand’ van het DIT riool. Deze is waarschijnlijk te groot voor het beperkte hoogteverschil tussen oppervlaktewater en grondwaterstand. Bij een infiltratieproef bleek dat als het hoogteverschil voldoende is de infiltratieweerstand  overwonnen kon worden en het oppervlaktewater goed infiltreerde.

Er wordt door de rekenaars nog verder aan gemodelleerd.

 

Advies

  • De aanleg van de strook doorlatend materiaal is een secuur werkje. Zorg voor gekwalificeerd personeel. Beheer en onderhoud van de strook vraagt extra aandacht. Bladval en bloesem  veroorzaken makkelijk verstopping. Pas dit alleen toe daar waar bomen niet of nauwelijks aanwezig zijn.
  • Zorg voor voldoende hoogteverschil tussen oppervlaktewater en grondwater. Zorg voor goed doorlatend materiaal rondom DIT . Bouw het omliggende materiaal vanaf de DIT op van grof naar fijner. Gebruik geen doek.
  • Leg het niet zomaar aan maar laat het eerst hydrologisch doorrekenen of het voldoet aan de gestelde normen/verwachtingen/eisen.
  • Legt je oor te luisteren bij collega’s van andere gemeenten.
  • De belangrijkste:  Doe een goede nulmeting van minimaal een jaar met voldoende peilfilters en dataloggers.! Dan kan je ook het effect meten.  Mooi resultaat geeft goede sier.