Geo-informatie

De Deelexpeditie Geo-informatie die in 2021 werd afgesloten draaide om de vraag hoe geo-informatie omtrent bodemdaling het best kan worden ingezet. De deelexpeditie is probleemgericht en vraaggestuurd. De deelexpeditie, waarvan de uitkomsten zijn vastgelegd in een factsheet, ondersteunt de doelstelling van het Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling (NKB) die luidt: Bijdragen aan het ontwikkelen van handelingsperspectief voor overheden en stakeholders door de wisselwerking tussen klimaat, water en bodemdaling beter te begrijpen en de effecten ervan op een doelmatige wijze te verminderen, te voorkomen of te benutten.

Uit sessies met gemeenten, waterschappen, provincies en het Rijk is een belangrijke gezamenlijke behoefte naar voren gekomen. Het is belangrijk om over de juiste ruimtelijke informatie over bodemdaling te beschikken als het gaat om oorzaken, effecten en impact(risico’s) van bodemdaling. Daarbij is aandacht nodig voor de vragen: welke fysieke schade treedt er op, wat is/wordt de schade en impact, welke maatregelen horen daarbij/tegen, Hoe is de maatregel en het effect ervan te monitoren (waarbij de maatregel zelf ook weer een mogelijke oorzaak van schade kan zijn). Tegelijkertijd werpt dit ook een dilemma voor de gemeente op: Hoe maakbaar is het proces van het beheersen van (de risico’s van) bodemdaling. Met andere woorden: bodemdaling is in vele gevallen onvermijdelijk, dus leer er mee te leven op een acceptabele wijze. De informatievoorziening zal dan ook hierop gericht moeten zijn. Met een soortgelijke redenering leert men afwegingen voor wat betreft prioriteiten en relevantie te maken in de informatievoorziening: wat, hoe, waar en uiteraard voor wie. Deze figuur geeft een overzicht van de rol van geo-informatie en het inzichtelijk maken van risico (signaleren en monitoring) in het ondersteunen van beleid, beheer in de stedelijke context en daarbij het dilemma (vaak het onvermogen) van maakbaarheid.

De conclusie is dat het belangrijk is om de risico’s in kaart te brengen voor verschillende belangen binnen de gemeente, zodat de effecten van bodemdaling beheersbaar gemaakt kunnen worden door de juiste korte/lange termijn maatregelen te nemen. Daarnaast is het belangrijk (ter verantwoording) om te monitoren of de ingezette maatregelen ook daadwerkelijk effect gesorteerd hebben. 

De zeer uitgebreide factsheet van de Deelexpeditie Geo-informatie omvat de tussenstand van de kennis op het gebied van het gebruik van Geo-informatie bij bodemdalingsvraagstukken, op basis van de beschikbare kennis en informatie in 2020. 

Voor het NKB webinar Bodemdaling in Beeld van 9 juni 2020 werd er een video opgenomen waarin Hans van Leeuwen en Don Zandbergen uitleg geven over de deelexpeditie Geo-informatie.